Dokumenty ADR – jakie obowiązki ma wytwórca odpadów medycznych?

Każdy podmiot, który podczas swojej działalności wytwarza, przetwarza lub transportuje odpady medyczne niebezpieczne, musi znać i przestrzegać międzynarodowych przepisów ADR. Te zasady dotyczą zarówno firm przemysłowych, usługowych, jak i placówek medycznych, a ich niewłaściwe stosowanie może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych i środowiskowych. W tym artykule omówimy kluczowe dokumenty ADR, które musi posiadać wytwórca odpadów niebezpiecznych, oraz obowiązki związane z ich transportem.

Dokumentacja a ADR – niezbędne pozwolenia i zaświadczenia

Europejska Umowa ADR nakłada na wytwórców odpadów niebezpiecznych konkretne obowiązki. Jedną z najbardziej nurtujących kwestii w tym zakresie jest dopełnienie wszelkich formalności. To oznacza, że firmy generujące tego typu odpady muszą mieć różnorakie pozwolenia, zaświadczenia, świadectwa czy dokumenty przewozowe.

Dokument przewozowy ADR – instrukcja

Jedna z kluczowych formalności, o jaką muszą zadbać firmy generujące odpady medyczne niebezpieczne to dokument przewozowy ADR. Choć umowa europejska wskazuje rygorystyczne zasady dla listu przewozowego, to nie ma on ściśle określonego wzoru.

Dokument przewozowy ADR – transport krajowy a transport międzynarodowy

Dokładne przepisy dotyczące sporządzenia dokumentu przewozowego ADR znajdują się w części 5. „Procedury nadawcze”, dziale 5.4.0 „Dokumentacja” ww. ustawy. Prawo wskazuje, że dokument przewozowy towarów niebezpiecznych ma zawierać następujące informacje:

1. oznakowanie nadawcy (nazwę i adres)
2. oznakowanie odbiorcy (nazwę i adres)
3. oraz opis ładunku – składający się z:

• numeru UN poprzedzonego literami „UN”
• prawidłowej nazwy przewozowej
• dla materiałów klasy 1 – kod klasyfikacyjny; dla klasy 7 – numer klasy; dla materiałów pozostałych klas numery wzorów nalepek
• grupę pakowania (o ile została przypisana)
• kod przejazdu przez tunele
• liczbę i określenie sztuk przesyłki
• całkowitą ilość każdego z towarów niebezpiecznych mającego odrębny numer UN, odrębną nazwę przewozową lub odrębną grupę pakowania. Ilość należy rozumieć jako objętość, masę brutto lub netto.

W przypadku krajowego przewozu odpadów medycznych niebezpiecznych, dokument można sporządzić w dowolnej formie, nawet pismem odręcznym – ważne jest jednak, aby znajdowały się na nim wszystkie ww. informacje.

W przypadku międzynarodowego przewozu odpadów medycznych niebezpiecznych obowiązuje Międzynarodowy List Przewozowy CMR. Plik gotowych formularzy można zakupić w hurtowniach biurowych lub samodzielnie wydrukować, pobierając z sieci oficjalny wzór.

Na tym dokumencie należy wskazać, takie same informacje jak w przypadku dokumentu przewozowego w transporcie krajowym. Ponadto Międzynarodowy List Przewozowy CMR musi być sporządzony w 2 wersjach językowych – w języku kraju nadania (np. polskim) oraz w języku angielskim, francuskim bądź niemieckim.

Kto wypełnia list przewozowy ADR?

Wytwórcy odpadów niebezpiecznych medycznych zlecają ich transport firmom zewnętrznym. Trzeba wiedzieć, że spedytor nie odpowiada za podpisanie dokumentacji. To zadanie należy do nadawcy. Za podanie złych lub niejasnych danych w dokumencie przewozowym zgodne z Umową ADR, odpowiada nadawca. Zapis umowy ADR 5.4.4.1 informuje, że dokument powinien być przechowywany przez nadawcę i przewoźnika przez okres co najmniej trzech miesięcy.

ADR a kary

w Załączniku do Ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych szczegółowo określono kary za konkretne uchybienia:

– niesporządzenie dokumentu przewozowego – 1000 zł
– sporządzenie dokumentu przewozowego, w którym nie są zawarte: numer UN, grupa pakowania (o ile została przyporządkowana) lub prawidłowa nazwa przewozowa towaru niebezpiecznego – 500 zł
– sporządzenie dokumentu przewozowego, w którym nie jest zawarta inna wymagana informacja – 300 zł
– przewóz towaru niebezpiecznego z niepoprawnie wypełnionym dokumentem przewozowym, albo bez dokumentu przewozowego – 300 zł.

Zaświadczenie ADR – czyli kto może przewozić odpady niebezpieczne

Kolejny istotny dokument, to zaświadczenie ADR. Potwierdza ono, że dana osoba ma uprawnienia do przewożenia odpadów niebezpiecznych. Aby otrzymać takie zaświadczenie, osoba musi spełnić szereg wymogów. Można się o nie starać, gdy:

• skończyło się 21 lat (nie dotyczy to kierowców pojazdów należących do wojska);
• ma się prawo jazdy odpowiedniej kategorii (kat. B lub kat. C – przewóz w cysternach);
• skończyło się odpowiedni kurs ADR:

– początkowy – jeżeli ubiega się o wydanie zaświadczenia ADR po raz pierwszy,

– doskonalący – jeżeli ubiega się o przedłużenie zaświadczenia ADR;

• złożyło się z wynikiem pozytywnym egzamin kończący kurs ADR początkowy albo doskonalący.

Świadectwo ADR – dopuszczenie pojazdu do przewozu

Świadectwo ADR to dokument, który potwierdza, że dany pojazd jest dopuszczony do przewozu odpadów niebezpiecznych. Aby otrzymać takie świadectwo, pojazd musi przejść specjalną inspekcję, która potwierdzi, że spełnia on wszystkie wymagane standardy bezpieczeństwa.

W celu uzyskania świadectwa ADR należy przedstawić pojazd do dodatkowego badania technicznego w okręgowej stacji kontroli pojazdów. Wówczas uprawniony diagnosta sprawdzi, czy pojazd spełnia dodatkowe wymagania techniczne, określone w ADR, dotyczące wyposażenia lub przystosowania pojazdu do przewozu towarów niebezpiecznych. Na podstawie pozytywnych wyników tych badań, uzyska się zaświadczenie.

Opłata za wydanie takiego świadectwa to 175 zł. Świadectwo jest ważne maksymalnie rok. W przypadku zgubienia dokumentu można wystąpić do Oddziału Terenowego TDT o wydanie wtórnika. Koszt wydania wtórnika to 20 zł.

Odpowiedzialność za przestrzeganie przepisów ADR spoczywa zarówno na wytwórcy odpadów niebezpiecznych, jak i firmie je transportującej. Umowa ADR składa się sponad 2500 stron, dlatego wiele podmiotów mających związek z odpadami medycznymi niebezpiecznymi decyduje się na wsparcie w postaci doradcy ADR. Niemniej przytoczone dokumenty to dopiero wierzchołek góry lodowej w kwestii obowiązków wytwórców odpadów niebezpiecznych, a więcej na ten temat można przeczytać w artykule: Transport odpadów niebezpiecznych – przepisy i uprawnienia ADR.

Przeczytaj także: