Komunikat ADR – Obowiązki

Ostatnio gorącym tematem wśród Wytwórców Odpadów Medycznych (dalej: WOM) jest
kwestia dotycząca obowiązywania przepisów ADR. Na stronach internetowych, forach oraz
w artykułach prasowych pojawiają się sprzeczne informacje, które mogą przyprawić
o zawrót głowy, nie dając jednoznacznej odpowiedzi na pytanie czy przepisy ADR
obowiązują WOM, czy jednak nie!

W tym artykule postaramy się w przystępny sposób odpowiedzieć na pytania, które
powstają wokół odpadów medycznych i obowiązków ADR, tj.:

•  czym jest umowa ADR,
•  czy WOM podlegają zapisom umowy ADR,
• jakie są obowiązki WOM oraz jakie sankcje grożą za brak realizacji obowiązków ADR.

Przedstawimy kwestie sporną, dot. zwolnienia wytwórców odpadów z części obowiązków
ADR z uwzględnieniem dwóch stanowisk, Ministerstwa Infrastruktury oraz Specjalistów ds.
ADR.
Zaproponujemy rozwiązania, które umożliwią realizację obowiązków ADR.
Umowa międzynarodowa dotycząca przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR),
sporządzona w Genewie 30 września 1957 r. została ratyfikowana przez Polskę w 1975 r. –
jest to obszerny akt prawny, zawierający przepisy regulujące w szerokim zakresie warunki
przewozu poszczególnych towarów niebezpiecznych w transporcie drogowym.
Przewóz Zgodnie z zapisami ADR w definicji przewozu, zawarte jest, m.in. pakowanie,
załadunek, napełnianie oraz nadawanie (przekazywanie), wobec czego WOM pełni rolę
nadawcy w łańcuchu przewozu towarów niebezpiecznych. Znajduje to potwierdzenie, np. w
karcie przekazania odpadów generowanej w systemie BDO, w której WOM występują w roli
przekazującego odpady, co jest tożsame z nadającym towary niebezpieczne.
Towary niebezpieczne Zgodnie z zapisami ADR zakaźne odpady medyczne, np. odpady o
kodzie 18 01 03, są towarem niebezpiecznym, który może być sklasyfikowany m.in. do klasy
6.2, numer UN 3291, nazwa ODPAD KLINICZNY NIEOKREŚLONY, I.N.O.
Wyżej wymienione argumenty potwierdzają, że wytwórca zakaźnych opadów medycznych
podlega przepisom ADR i występuje w charakterze nadawcy towarów niebezpiecznych,
wobec czego spoczywają na nim, m.in. następujące obowiązki:
1. Ustanowienie w przedsiębiorstwie dyplomowanego Doradcy ds. Bezpieczeństwa ADR,
odpowiedzialnego za wspieranie działań zapobiegających zagrożeniom dla osób, mienia
i środowiska (obowiązek jest obligatoryjny od dnia 31.12.2022 r.), za brak wyznaczenia
doradcy ADR grozi kara 5000 zł;
2. Przygotowanie i złożenie rocznego sprawozdania z działalności w zakresie przewozu
towarów niebezpiecznych oraz czynności z nim związanych, za poprzedni rok do dnia 28

lutego, do właściwego wojewódzkiego inspektoratu transportu drogowego, za brak
złożenia lub nieterminowe złożenie sprawozdania grozi kara do 5000 zł;
3. Przeszkolenie pracowników odpowiedzialnych za klasyfikację, oznaczenie, pakowanie,
wystawienie dokumentów przewozowych oraz nadanie towarów niebezpiecznych, za
brak przeszkolenia pracowników grozi kara 2000 zł.

Dochodzimy tutaj do momentu spornego, który dotyczy możliwości zastosowania zwolnienia
nadawców towarów niebezpiecznych z obowiązku wyznaczenia doradcy ADR, skutkującego
również zwolnieniem z obowiązku przygotowania i złożenia rocznego sprawozdania
wymienionego w punkcie 2, w przypadku jednorazowego przewozu do 333 kg towarów
niebezpiecznych sklasyfikowanych pod numerem UN 3291 (zakaźne odpady medyczne, np.
18 01 03).
Stanowisko Ministerstwa Infrastruktury
„Umowa ADR przewiduje szereg odstępstw od ogólnych zasad, także od ww. przepisu
1.8.3.1. Dla przykładu gabinet stomatologiczny, weterynaryjny, kosmetyczny, który nadaje –
zleca przewóz towarów niebezpiecznych, np. odpad o kodzie 18 01 03, jeżeli nie przekroczy
wartości określonych w przepisie 1.1.3.6.2 ADR (w przypadku UN 3291 jest to 333 kg/l na
jednostkę transportową, tj. na pojazd) nie ma obowiązku wyznaczenia doradcy do spraw
bezpieczeństwa przewozu towarów niebezpiecznych (na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy z
dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych; Dz. U. z 2022 r. poz. 2147; w
zw. z przepisem  1.1.3.6.2 i 1.8.3.2 lit. a Umowy ADR).
Ogłoszenie z dnia 28.03.2023 r. (aktualne na dzień 27.04.2023 r.), istotny jest fakt, że ww.
stanowisko nie ma charakteru wiążącego, jest tylko interpretacją, która nie uwzględnia
wszystkich aspektów dot. transportu odpadów zakaźnych.
Link do ogłoszenia Ministerstwa Infrastruktury:
https://www.gov.pl/web/infrastruktura/informacja-ws-doradcy-do-spraw-bezpieczenstwa-
przewozu-towarow-niebezpiecznych—materialy-zakazne
Stanowisko Specjalistów ds. ADR
Zwolnienie z obowiązku ustanowienia w przedsiębiorstwie Doradcy ds. bezpieczeństwa ADR
w przypadku jednorazowego przewozu do 333 kg towarów niebezpiecznych
sklasyfikowanych pod numerem UN 3291 (zakaźne odpady medyczne), ma zastosowanie
wyłącznie dla przewozu towarów niebezpiecznych realizowanych w „sztukach przesyłki”, dla
przewozu towarów niebezpiecznych realizowanego „luzem”, rozumianego jako przewóz w
niecertyfikowanych (certyfikat ADR) workach i pojemnikach, nie można zastosować ww.
zwolnienia. Próba dostosowania przewozu zakaźnych odpadów medycznych „w sztukach
przesyłki” wiązałaby się, m.in. z zastosowaniem kosztownych trudnodostępnych
certyfikowanych pojemników, spełniających wymagania instrukcji pakowania P621 wraz
z oznakowaniem zgodnym z przepisami każdej sztuki przesyłki ADR.
Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych (t.j. Dz. U. z 2022 r.
poz. 2147.);
Umowa dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych
(Dz.U. 2021, poz.874)
Zespół TPO przygotowuje dla Państwa wygodne rozwiązania problemów dot. ADR w
zależności od pojawienia się wiążących regulacji prawnych, zmieniających zakres
obowiązków nadawców towarów niebezpiecznych (wytwórców zakaźnych odpadów
medycznych, np. – 18 01 03).
W przypadku podtrzymania ww. obowiązków umożliwimy wsparcie Doradcy ds. ADR, który
przygotuje Państwa placówki pod względem realizacji obowiązków ADR. Natomiast
w przypadku pojawienia się wiążących zwolnień wyznaczenia Doradcy ds. ADR dla nadawców
medycznych odpadów zakaźnych, zaproponujemy zestawy instrukcji oraz szkoleń
stanowiskowych dla pracowników odpowiedzialnych za nadawanie towarów
niebezpiecznych z zakresu wymagań ADR.